I nderuar President Vella,
Presidenti Meta,
Presidenti Mesiq,
Të nderuar organizatorë, z. AbdulAziz Saud Al-Babtain,
Të nderuar pjesëmarrës të Forumit Botëror për Kulturën e Paqes,
Zonja dhe zotërinj,
Është kënaqësi të jesh këtu sot, në Valetën e bukur dhe ju falënderoj që keni zgjedhur paqen si një forcë bashkuese. Sepse paqja është me të vërtetë ajo që i bashkon njerëzit.
Jam e nderuar që kam rastin të flas me ju sot këtu dhe të përfaqësoj popullin paqedashës të Republikës së Kosovës në këtë forum.
Paqja, të nderuar pjesëmarrës, është diçka që njerëzit e mi e kanë shumë të dashur, sepse ne e dimë të kundërtën e saj. Ne e kuptojmë shkatërrimin absolut që vjen kur ka mungesë paqeje.
Ne e kuptojmë dhe e vlerësojmë lirinë dhe demokracinë – por mbi të gjitha populli i Kosovës respekton vlerat njerëzore dhe të drejtat e njeriut.
Të dashur miq, çdo person i vetëm në këtë planet jo vetëm që meriton, por ka të drejtë në paqe.
Dhe unë besoj se ka shumë më tepër, si liderë botërorë, por edhe si individë që mund të bëjmë për të kontribuar për të përmes dëgjimit të njëri-tjetrit dhe përmes dialogut dhe ndërmjetësimit.
Për të cituar ish-Zonjën e Parë, diplomaten dhe aktivisten, Eleanor Roosevelt:
“Nuk mjafton të flasim për paqen. Njeriu duhet të besojë në të. Dhe nuk mjafton të besosh në të. Duhet punuar për të”
Ne duhet të punojmë për të, sepse paqja dhe siguria janë një faktor thelbësor i jetës njerëzore. Një mjedis paqësor dhe i sigurt është kritik për çdo shoqëri, pasi ndikon në të gjitha aspektet e zhvillimit ekonomik dhe social të një vendi.
Me këtë në mendje, do të ishte e pakujdesshme nga unë të qëndroja sot këtu duke folur për paqen, kur ajo po cenohet në mënyrë kaq flagrante gjersa ne flasim.
Kontinenti evropian është në gjendje të jashtëzakonshme.
Ndërsa mblidhemi këtu sot për të diskutuar “lidershipin për paqe të drejtë”, populli i Ukrainës po përballet me agresion, terror dhe shkelje serioze të të drejtave të tyre njerëzore. Edhe një herë, pas gati 80 vjetësh nga përfundimi i Luftës së Dytë Botërore dhe 23 vjet pas përfundimit të luftës në Kosovë, Evropa është tronditur nga ajo që kemi premtuar se nuk do të ndodhë më.
Por të dashur miq, ajo që po ndodh në Ukrainë thjesht nuk do të ndalojë së ndodhuri, as ajo që ndodhi në të kaluarën nuk do të ndalojë kurrë të përsëritet, për sa kohë që përdoret një gjuhë dhe një praktikë qetësimi ndaj diktatorëve. Në situata si këto, të heshtësh dhe të zgjedhësh të heshtësh, e bën njeriun bashkëpunëtor. Sepse, përballë padrejtësisë, krimeve të luftës dhe krimeve kundër njerëzimit, ne duhet të ngremë zërin tonë kolektiv PËR njerëzimin, për drejtësinë dhe paqen.
Ndërsa Ukraina përballet me një luftë të paprovokuar, dhe ndërsa pjesa tjetër e botës e vështron atë teksa shpaloset para syve tanë, ne nuk mund të ndalemi por të pyesim veten se cili është në të vërtetë roli i liderëve botërorë?
Ndërsa për shumë njerëz kjo mund të tingëllojë si një retorikë madhështore, përgjigja ndaj saj mund të përcaktojë fatin e shoqërive tona dhe fatin e historisë së ditëve tona. Gjatë këtyre orëve të errëta për kontinentin tonë, duhet të na kujtohet një e vërtetë thelbësore:
Nëse paqja në Ukrainë nuk mbizotëron, paqja globale rrezikon gjithashtu dështimin. Dhe nëse liderët botërorë nuk arrijnë të bashkohen dhe t'i rezistojnë agresionit dhe oreksit hegjemonist të autokratëve të ditëve të sotme, demokracia mund të dështojë më pas.
Është e mrekullueshme të shohësh se në këto momente, bota demokratike është më e bashkuar se kurrë. Gjuha e qartë, gjuha e së vërtetës, dhembshuria dhe mbështetja për njëri-tjetrin, si dhe veprimet që përputhen me atë gjuhë, janë mjetet më të mira që kemi për të sfiduar forcat që qëndrojnë në anën tjetër. E vetmja mënyrë për të ruajtur paqen është përmes mirëkuptimit dhe komunikimit. Ndonëse ndonjëherë mund të duket sfiduese apo edhe e pamundur, është shansi ynë më i mirë për të lulëzuar.
Shkëlqesi,
Zonja dhe zotërinj,
Pavarësisht progresit të jashtëzakonshëm që kemi bërë si vend dhe në të vërtetë si kontinent, sot të gjithëve na bëhet me dije se kërcënimet ndaj paqes dhe sigurisë janë të vazhdueshme dhe aktive.
Dhe ndërsa jam e kënaqur të shikoj me krenari përparimin e Kosovës dhe mbetem jashtëzakonisht optimiste për të ardhmen tonë si një komb sovran dhe i pavarur.
Sulmi flagrant ndaj sovranitetit dhe integritetit territorial të Ukrainës nga Rusia, me të drejtë ka tronditur botën. Na ka tronditur sepse tregon se beteja midis demokracisë dhe hegjemonisë që po luhet në Ukrainë, në fakt ka të bëjë shumë më tepër sesa vetëm me një vend dhe me një fqinj agresiv.
Në fund të fundit dhe tërësisht bëhet fjalë për një përplasje vlerash. Një sulm aktiv ndaj vlerave që qëndrojnë të patundura në themelet e kontinentit tonë dhe të Unionit.
Megjithatë, ajo që na mësojnë këto momente më të errëta është nevoja për të qëndruar së bashku dhe vlerën e humanizmit, paqes dhe lirive demokratike.
Kur mënyra jonë e jetesës po kërcënohet në një mënyrë kaq të qëllimshme, ne duhet të punojmë së bashku për një të ardhme më të ndritshme. Në këto momente të vështira për njerëzimin, le të zotohemi të gjithë se do të jemi zëri i popullit të pafajshëm të Ukrainës, i cili po sulmohet nga një agresor që nuk njeh kufij për hegjemoninë e tij. Le të bashkojmë zërat tanë që kolektivisht të dëgjohemi kur themi se liria dhe demokracia do të triumfojnë sërish. Ata kanë mbizotëruar në Kosovë në vitin 1999 dhe do të mbizotërojnë në Ukrainë tani në 2022.
Dhe ndërsa ne bashkërisht luftojmë propagandën ruse, le të mos harrojmë se koordinimi dhe komunikimi, pa dyshim, janë shtyllë thelbësore për atë të ardhme më të ndritshme, më të begatë dhe paqësore.
Zonja dhe zotërinj,
Dua për një moment të them se ky është shansi ynë për t'u treguar fëmijëve tanë dhe brezave të ardhshëm se një botë ku kultura bashkon njerëzit dhe kapërcen ndarjet; një botë ku të drejtat e vendeve, pa marrë parasysh të mëdha apo të vogla, mbrohen; dhe një botë ku paqja – paqja e drejtë – lulëzon, është me të vërtetë një botë e mundshme.
Me tendencat gjithnjë në rritje të dezinformimit, lajmeve të rreme dhe fenomenit të trollëve, ne vazhdimisht po i ekspozohemi realiteteve të ndryshme, realiteteve të rreme, realiteteve që janë përshtatur për të shkaktuar reagime emocionale, impulsive dhe nganjëherë edhe jo racionale. Është fuqia e pamasë e dezinformimit dhe lajmeve të rreme që po kërcënon demokracitë dhe po shkatërron realitetet e bazuara në fakte. Por, edhe për këtë ka një kurë dhe një zgjidhje të qëndrueshme.
Përgjigja për këtë është e thjeshtë: ne duhet të përdorim zërat tanë – zërat tanë kolektivë. Ne duhet të përdorim mediat sociale pikërisht për të demaskuar realitetin e tyre negativ. Ne duhet të punojmë shumë për t'u siguruar që media sociale të funksionojë në të mirën tonë, në vend të së kundërtës. Ne duhet t'i vëmë mediat sociale në shërbim të paqes.
Dhe, përballë këtyre zhvillimeve, liderët botërorë nuk mund të qëndrojnë të qetë. Ata nuk duhet të qëndrojnë në vend. Është detyrimi ynë moral dhe kushtetues që të sigurohemi që vuajtjet dhe humbjet e qytetarëve tanë të përfundojnë, dhe në të njëjtën mënyrë të luftojmë padrejtësinë dhe pabarazinë në të gjitha fushat e jetës.
Është përgjegjësia jonë përfundimtare të themi fjalët e së vërtetës dhe t'i quajmë gjërat ashtu siç janë në të vërtetë. Dhe ndërsa përpiqemi ta bëjmë këtë, le të sigurohemi që t'i përcjellim një mesazh të qartë njerëzve tanë, vendeve tona dhe botës: Le të sigurohemi që të angazhohemi dhe të zgjedhim gjithmonë paqen në fillim.
Zonja dhe zotërinj,
Ngjarjet e sotme botërore janë pikërisht arsyeja pse ne duhet të çmojmë paqen dhe të punojmë drejt saj. Sepse e kundërta është vdekja dhe shkatërrimi. Populli i Kosovës e ka njohur të kundërtën e paqes dhe i di shumë mirë dhimbjet dhe vuajtjet që shkakton e kundërta e paqes dhe demokracisë.
Për këtë arsye, angazhimi dhe angazhimi ynë aktiv për paqen, sigurinë dhe stabilitetin në rajonin tonë dhe më gjerë është më shumë se një punë. Është një detyrë e shenjtë që ne i detyrohemi brezave të ardhshëm, në mënyrë që ata të mos kalojnë kurrë atë që ne u desh të kalonim. Paqja është harmoni, dhe harmonia është solidaritet, është liri. Paqja është unitet dhe një angazhim i përbashkët për ta vënë në jetë realitetin “Kurrë më”. Por, paqja afatgjatë është e mundur vetëm kur ka drejtësi. Le të punojmë së bashku për ta bërë atë të mundur. Le të bashkojmë forcat dhe zërat për të treguar udhëheqje të vërtetë gjatë këtyre kohërave shkatërruese, në mënyrë që të gjithëve të na presë një e ardhme më e ndritshme, më e mirë dhe më paqësore.
Përderisa qëndrojmë sot këtu dhe pasi të kthehemi në vendet tona përkatëse, le të sigurohemi që të mbajmë gjithmonë një zemër që dëgjon, një mendje të hapur dhe të angazhohemi për të ruajtur dhe ushqyer vazhdimisht vullnetin për t'u angazhuar për një të mirë më të madhe.
Ju faleminderit.